زرشک راست خوشه

زرشک راست خوشهBerberis orthobotrys

ساقه چوبی، در برش عرضی زاویه دار، تا حدودی شیاردار، دارای عدسکهای ریز و سیاه رنگ و ارتفاع ۳ تا ۴ متر می باشد.شاخه های گل دهنده خاکستری، شاخه های جوان نازا (احتمالا پاجوش های نرک) به رنگ قرمز تا قهوه ای وبقایای شاخه های سال قبل نیز کم و بیش خاکستری و تیره می باشند. خارها زردرنگ به طول ۵/۱ تا ۵/۲ سانتی مترساده یا سه قسمتی هستند. برگهای مجاور براکی بلاستوسها کشیده چرمی یا تا حدودی چرمی بیضی تا واژ تخم مرغی به ابعاد۱۶-۱۰*۲۵-۲۰ میلی متر و حاشیه به نسبت صاف می باشد. برگها روی شاخه های نازا کشیده به ابعاد ۵/۲-۲*۵-۵/۴ سانتی مترغشایی، بیضی، واژ تخم مرغی با نوک مدور و دندانه های  مشخص تر، طول دمبرگ ۵ میلی متر، پهنک برگ در قسمت دمبرگ باریک شده و به ساقه منتهی می شود.

گل آذین خوشه متراکم۵/۱ تا ۵/۳ سانتی متر و تعداد گلها ۵ تا ۲۰ عدد است. میوه سته حبه ای، گلابی شکل ۸ تا ۱۰ میلی متر طول و ۵ تا ۶ میلی متر قطر و اندازه پایک آن ۵ میلی متر، بیضی شکل و به رنگ قرمز مایل به سیاه  می باشد، کلاله در انتها دیده شده ولی تقریبا بدون خامه است. بذرها به تعداد سه عدد و سیاه رنگند.

پراکنش:

پراکنش این گیاه را دردنیا بیشتر در شمال ایران و جنوب ترکمنستان  می دانند. در ایران این گیاه بیشتر در دره زرین گل به طرف کوه ابر در ارتفاع ۱۸۰۰ متر، گردنه شربت در گرگان، دامنه شمالی کوه شاهوار، گردنه حاجی لنگ در ارتفاع ۲۴۰۰ تا ۲۶۰۰ متر، کلاردشت مازندران، کندلوس، بین کیاسر و نکا در ارتفاعات ۷۵۰ تا ۹۰۰متر، هزارجریب در گردنه مرزن آباد بین کرج و چالوس در ارتفاعات ۱۳۰۰ متر و در خراسان در شیروان و احتمالا در بیرجند منطقه سلم آباد وجود دارد.

شناسایی صحیح این گونه و منشا آن مبهم است. جز در فلور ایرانیکا و    پاره ای از منابع دیگر که منبع همه آنها فلور ایرانیکاست از این گونه نامی نیامده است